Συνέντευξη με τον Richard Carden, Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Παγκόσμιας Ένωσης για τους Φασιανούς (World Pheasant Association, WPA)

Ο αντιπρόεδρος της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας & Θράκης (ΚΟΜΑΘ), κ. Απόστολος Γιαπουτζής και ο θηραματολόγος κ. Χρήστος Σώκος είχαν τη χαρά να συναντήσουν στη Θεσσαλονίκη στις 24 Απριλίου τον Δρ Richard Carden Πρόεδρο του Δ.Σ. της Παγκόσμιας Οργάνωσης για τους Φασιανούς μιας οργανωσης που ασχολειται τοσο με την προστασια των Φασιανοειδων αλλα και όλων των Ορνιθόμορφων (World Pheasant Association). Αφορμή και κύριο θέμα της συνάντησης αυτής ήταν το τελευταίο απόθεμα γνήσιου Κολχικού φασιανού (χωρίς λευκό περιλαίμιο) στην Ευρώπη όπου έχει διασωθεί στο Δέλτα του Νέστου και αποτελει φυσικη κληρονομια των Ελλήνων, αλλά όλων των Ευρωπαίων. Η ΚΟΜΑΘ αποτελεί το μοναδικό φορέα που τα τελευταία δέκα έτη προσπαθεί να αναδείξει το ζήτημα της διατήρησης και επανεγκατάστασης πληθυσμών του γνήσιου φασιανού. Οι πληθυσμοί του ελληνικού κολχικου φασιανού είχαν ευρεία κατανομή σε παραποτάμιες και παραλίμνιες περιοχές και έφταναν μέχρι τη Στερεά Ελλάδα τον 19ο αιώνα.

Από ότι μας πληροφόρησε ο Δρ Carden η World Pheasant Association έστειλε σχετική επιστολή προσφατα στο ΥΠΕΚΑ επισημαίνοντας τη σημασία του πληθυσμού στο Δέλτα Νέστου για όλη την Ευρώπη και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Δυστυχώς μέχρι την έκδοση του φετινού «ΠΑΝ-ΘΗΡΑΣ» καμία απάντηση δεν έχει υπάρξει ακόμα εκ μέρους του Υπουργείου.

Ερ. Είστε ο πρόεδρος της World Pheasant Association (WPA). Παρακαλούμε να μας ενημερώσετε για τον κύριο σκοπό της οργάνωσής σας.
 
Aπ. Είμαι πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της WPA κατά τα τελευταία δύο έτη. Πρόεδρος της WPA είναι ο καθηγητής Zheng Guangmei, ο οποίος είναι από την Κίνα. Αυτό δείχνει τους ισχυρούς δεσμούς που έχουμε με την Κίνα, η οποία είναι μια σημαντική χώρα για τη διατήρηση των ειδών φασιανού. Έχουμε επίσης μέλη και έχουμε αναπτύξει δράσεις και με άλλες ασιατικές χώρες όπου φιλοξενούν είδη φασιανού. Το Συμβούλιο μας περιλαμβάνει επίσης μέλη από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ. Θέλουμε να είμαστε μια πραγματικά διεθνή οργάνωση.

Οι κύριοι σκοποί της WPA είναι:
i) η προώθηση της διατήρησης των ειδών φασιανού και των συγγενών ειδών της Οικογένειας των Ορνιθομόρφων (περίπου 300 είδη συνολικά), τα οποία είναι σπάνια ή απειλούνται με εξαφάνιση,

ii) η εκπαίδευση και ενημέρωση του κοινού σχετικά με τα είδη Ορνιθομόρφων,

iii) η διεξαγωγή μελετών και ερευνών για τα είδη αυτά, καθώς και η δημοσίευση των αποτελεσμάτων τους.
 
Ερ. Πώς μπορεί ένας οργανισμός να γίνει μέλος του WPA;

Aπ. Έχουμε παραρτήματα, που ονομάζονται "chapters" σε 5-6 ευρωπαϊκές χώρες και στην Κίνα, την Ινδία και το Πακιστάν. Τα παραρτήματα αυτά έχουν ως αντικείμενο αποκλειστικά τα Ορνιθόμορφα, όπως και η WPA. Οργανώσεις με ευρύτερους σκοπούς για τη διατήρηση της φύσης, μπορεί να είναι επίσης "συμβεβλημένες" με την WPA. Έχουμε προς το παρόν συμβεβλημένες οργανώσεις στην Αυστραλία και στο Νεπάλ. Επιπλέον έχουμε ενεργές σχέσεις με διάφορες οργανώσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού, συμπεριλαμβανομένων του UK's Game and Wildlife Conservation Trust (παλαιότερα ονομαζόταν Game Conservancy). Είμαστε πάντα θετικοί σε προτάσεις για νέες συνεργασίες με φορείς όπου έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα και επιθυμούν να διερευνήσουν τρόπους που ενώνουν τις δυνάμεις τους μαζί μας.


Ερ. Πώς μπορεί κάποιος να βοηθήσει την WPA;
 
Aπ. Όταν με ρωτούν πώς μπορεί κάποιος να βοηθήσει, το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι είναι η οικονομική βοήθεια! Όπως και πολλοί άλλοι οργανισμοί σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς και η WPA διανύει μια περίοδο οικονομικής δυσκολίας. Έχουμε πρόσφατα αναγκαστεί να μειώσουμε το επιστημονικό μας προσωπικό. Κάνουμε μεγάλες προσπάθειες για την εξεύρεση νέων πηγών εσόδων έτσι ώστε να ανακτήσουμε τα αποθεματικά μας, και στη συνέχεια να επαναφέρουμε το ανθρώπινο δυναμικό μας.

Βέβαια έχουμε υποστήριξη από τα παραρτήματα μας, σε όλο τον κόσμο, με τις οργανώσεις και τα άτομα που μοιράζονται τους στόχους μας. Είμαστε πάντα στην ευχάριστη θέση να κάνουμε νέες επαφές. Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να αναπτύξουμε νέες ιδέες για τη διατήρηση και να υποβάλλουμε νέα προγράμματα δράσης στην πράξη.


Ερ. Όπως ήδη γνωρίζετε, η Ελλάδα έχει το προνόμιο να φιλοξενεί γηγενή πληθυσμό κολχικού φασιανού (Phasianus colchicus colchicus) στην περιοχή του ποταμού Νέστου. Αυτό είναι το τελευταίο φυσικό απόθεμα του υποείδους σε όλη την Ευρώπη. Τι μπορείτε να προτείνετε στις ελληνικές αρχές, προκειμένου να διατηρηθεί αυτός ο μικρός πληθυσμός και να επιτευχθεί η αειφόρος διαχείριση;


Aπ. Πληροφορήθηκα την ύπαρξη του μικρού πληθυσμού Phasianus colchicus colchicus στο Δέλτα του Νέστου από μέλος του WPA στη Γαλλία, τον Edouard Jelen, και αυτός με έφερε σε επαφή με τον Χρήστο Σώκο από το Τμήμα Έρευνας της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας - Θράκης. Στο Δέλτα του Νέστου ο πληθυσμός είναι μικρός και περαιτέρω μείωση του αριθμού θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξαφάνιση.

Ο πληθυσμός αυτός έχει μεγάλη σημασία για εμάς στην Ευρώπη. Φαίνεται να είναι το τελευταίο εναπομείναν απόθεμα της Ευρώπης του πραγματικού κοινού (Μαυρολαίμη) Φασιανού το οποίο μπορεί να αναχθεί στην αρχαιότητα, συνεπώς είναι σημαντικό να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να το διατηρήσουμε.

Μετά από διαβούλευση με ειδικούς στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Γαλλία, καθώς και της Ομοσπονδίας σας, έστειλα σχετική επιστολή τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους στο Υπουργείο Περιβάλλοντος (Ειδική Γραμματεία Δασών) στην Αθήνα. Πρότεινα στο ΥΠΕΚΑ την ενίσχυση των δράσεων της Ομοσπονδία σας στην Προστατευόμενη Περιοχή του Δέλτα Νέστου για τη βελτίωση των ενδιαιτημάτων του είδους, καθώς και τη λήψη απλών μέτρων, όπως για παράδειγμα, να περιοριστεί η όχληση κατά την περίοδο αναπαραγωγής από τις υλοτομίες και άλλες δασικές εργασίες, καθώς και από τσοπανόσκυλα. Είμαι απογοητευμένος λέγοντας ότι μέχρι τώρα δεν έχω λάβει απάντηση από το Υπουργείο. Είναι σαφές ότι θα ήταν ενθαρρυντικό, αν η επίσημη ελληνική πολιτεία έδειχνε κάποιο ενδιαφέρον και υποστήριξη για αυτό το απειλούμενο είδος όπως προτείνουμε.


Ερ. Στην Ελλάδα οι κυνηγετικές οργανώσεις εργάζονται για τη βελτίωση των ενδιαιτημάτων ειδών θηραμάτων. Αρκετά συχνά υπάρχει διαφωνία μεταξύ εκείνων που επιλέγουν τη βελτίωση των ενδιαιτημάτων και εκείνων που προτιμούν τις απελευθερώσεις θηραμάτων. Ποια είναι η συμβουλή σας προς τους κυνηγούς για τον καλύτερο τρόπο αξιοποίησης των χρημάτων τους;


Aπ. Το ενδιαίτημα είναι ζωτικής σημασίας για τα πτηνά όλων των ειδών. Κάθε περιβαλλοντική οργάνωση με την οποία έχω συνεργαστεί, υποστηρίζει την άποψη αυτή. Το πιο σημαντικό πράγμα είναι η καταλληλότητα του ενδιαιτήματος, εάν είναι κατάλληλο, τότε τα πτηνά συνήθως θα αφθονούν. Έχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα στη Βρετανία.

Η πεδινή πέρδικα (Perdix perdix) αποτελεί ένα καλό παράδειγμα. Οι αριθμοί αυτού του πτηνού στη Βρετανία έχουν μειωθεί σοβαρά, ως αποτέλεσμα της σύγχρονης εντατικής γεωργίας. Έρευνες από το Game and Wildlife Conservation Trust έχουν αποδείξει πως, αν οι αγρότες εφαρμόζουν απλά μέτρα για να διατηρείται η τροφή (έντομα και σπόροι) και η κάλυψη των περδίκων στα αγροοικοσυστήματα, ιδίως κατά την περίοδο της αναπαραγωγής, ο πληθυσμός μπορεί γρήγορα να επανακάμψει. Με την απλή απελευθέρωση εκτρεφόμενων περδίκων δεν πρόκειται να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα. Η βελτίωση του ενδιαιτήματος είναι θεμελιώδες μέτρο.

Για ορισμένα από τα είδη Ορνιθομόρφων με τα οποία ασχολούμαστε, ο πληθυσμός μπορεί να μειωθεί σε τόσο χαμηλό επίπεδο, ώστε το είδος να βρίσκεται σε πραγματικό κίνδυνο της εξαφάνισης. Σε αυτήν την περίπτωση, η αναπαραγωγή σε αιχμαλωσία μπορεί επίσης να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο. Η δημιουργία ενός αποθέματος σε αιχμαλωσία και η χρήση κατάλληλων τεχνικών εκτροφής, μπορεί να είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί η επιβίωση του είδους. Σε εύθετο χρόνο, αλλά μόνο όταν τα προβλήματα του ενδιαιτήματος και άλλες απειλές έχουν επιλυθεί, τότε τα πτηνά μπορούν να απελευθερωθούν από την αιχμαλωσία πίσω στο φυσικό περιβάλλον. Δεν μπορώ να μιλήσω για όλες τις περιπτώσεις με τις οποίες ασχολείται η Ομοσπονδία σας, αλλά είναι γενικά ορθό να δοθεί προτεραιότητα στη βελτίωση των ενδιαιτημάτων.